Restrukturyzacja konsumencka

W ustawie prawo upadłościowe, instytucja ta regulowana jest przepisami art. 491 (25) i dalsze.

Restrukturyzacja konsumencka, zbliżona jest w swojej istocie do restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Postępowanie polega na złożeniu wniosku do Sądu upadłościowego, zgodnego z miejscem zamieszkania osoby zadłużonej. Wniosek powinien zawierać wstępne propozycje układowe dla wierzycieli – czyli warunki spłaty, które obejmują ilość pozostałych rat do spłaty, ustalenie karencji w spłacie, czy określenie wysokości pozostałego kapitału, czy odsetek do spłaty. Wraz z wnioskiem, Dłużnik jest zobowiązany do uiszczenia zaliczki na wydatki postępowania w wysokości miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszony przez GUS za trzeci kwartał roku poprzedniego. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, Sąd upadłościowy wyda postanowienie, w którym skieruje Dłużnika do postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli. Całe postępowanie odbywa się pod nadzorem doradcy restrukturyzacyjnego i toczy się w systemie teleinformatycznym KRZ.

Dalszy etap ogranicza się do negocjacji z wierzycielami. Dłużnik przedstawia im swoje propozycje układowe i dąży do wypracowania porozumienia. Prowadząc negocjacje w zależności od oczekiwań wierzycieli, którym w tego typu postępowaniach najczęściej są banki, instytucje pożyczkowe, czy kontrahenci, a w mniejszej ilości – urząd skarbowy, czy ZUS, może liczyć na częściowe umorzenie kapitału pozostałego do spłaty, umorzenie odsetek, odroczenia spłaty w czasie, czy wydłużenia harmonogramu nawet o kilkadziesiąt miesięcy. Taki układ jest odpowiednikiem planu spłaty w postępowaniu upadłościowym, jednak zostaje on wypracowany w toku negocjacji na poziomie Dłużnik – Wierzyciel, a nie ustalony przez Sąd.

Układ konsumencki zostaje przyjęty, jeżeli opowie się za nim większość wierzycieli posiadających łącznie 2/3 sumy wszystkich wierzytelności. W przypadku jego zawarcia, doradca restrukturyzacyjny sprawujący piecze nad postępowaniem składa do Sądu wniosku o jego zatwierdzenie. W momencie, gdy wydane zostaje postanowienie w przedmiocie jego zatwierdzenie, Dłużnikowi pozostaje już tylko, a może przede wszystkim – rozpoczęcie jego wykonywania.

Układ w restrukturyzacji jest zawierany na okres nieprzekraczający pięciu lat. Bez wątpienia jest to pewne ograniczenie, bowiem skraca możliwość znaczącego wydłużenia harmonogramu spłaty, jednak ustawodawca pozostawił pewną furtkę w postaci art. 491 (33) ust. 3 prawa upadłościowego, który mówi, że gdy w skład masy upadłości wchodzi nieruchomość służąca zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika lub osób znajdujących się na jego utrzymaniu, układ może być zawarty na czas dłuższy (zatem bez żadnych ograniczeń) warunkiem jest jednak zachowanie nieruchomości przez Dłużnika.

Niewątpliwie, najważniejszym elementem tego postępowania jest możliwość zachowania swojego całego majątku, przy jednoczesnym porozumieniu się z wierzycielami w celu ich spłaty. Bardzo często wierzyciele przychylnie patrzą na tego typu postępowanie, a to skutkuje możliwością zawarcia bardzo korzystnego układu dla Dłużnika. Zdarzy się, że taki układ, może być nawet korzystniejszy, aniżeli wydany przez Sąd plan spłaty w toku upadłości konsumenckiej.