Postępowanie restrukturyzacyjne – jakie są skutki dla wierzycieli?

Postępowanie restrukturyzacyjne - jakie są skutki dla wierzycieli?

autor: Radca Prawny Andrzej Kopeć 

data publikacji: 29.11.2024 r. 

Postępowanie restrukturyzacyjne – jakie są skutki dla wierzycieli?

Zakaz wypowiadania kluczowych umów

Jednym z fundamentalnych ograniczeń jest zakaz wypowiadania przez wierzycieli kluczowych umów, które mają znaczenie dla działalności przedsiębiorstwa dłużnika. Zakaz ten dotyczy zarówno sądowych postępowań restrukturyzacyjnych (w tym sanacja oraz przyspieszone postępowanie układowe), jak i postępowania o zatwierdzenie układu na podstawie obwieszczenia w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ).

Jak działa zakaz wypowiadania?

Zgodnie z przepisami, od momentu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego aż do jego zakończenia lub umorzenia, wypowiedzenie przez wynajmującego lub wydzierżawiającego kluczowych umów, takich jak najem czy dzierżawa nieruchomości, wymaga zgody rady wierzycieli. Dotyczy to również innych kluczowych umów, takich jak:

  • umowy kredytowe,
  • leasingi,
  • ubezpieczenia majątkowe,
  • umowy rachunków bankowych czy licencji,
  • gwarancje i akredytywy.

Zakaz wypowiedzenia nie obejmuje jednak sytuacji, w których dłużnik zaniedbuje bieżące zobowiązania, takie jak opłaty za najem przypadające po otwarciu postępowania. W takich przypadkach, zgodnie z prawem, wypowiedzenie może nastąpić.

Dlaczego ochrona kluczowych umów jest istotna?

Celem tego ograniczenia jest ochrona wartości przedsiębiorstwa i zapewnienie jego zdolności do generowania przychodów na spłatę wierzycieli. Niemniej zakres tej ochrony jest ograniczony wyłącznie do „wypowiedzenia” umowy i nie obejmuje np. jej odstąpienia ani faktycznego niewykonywania przez kontrahentów swoich zobowiązań.

Ograniczenie możliwości potrącenia wzajemnych roszczeń

Kolejnym istotnym ograniczeniem jest zakaz potrącania wzajemnych roszczeń w ramach sądowych postępowań restrukturyzacyjnych.

Kiedy potrącenie jest niedopuszczalne?

Zgodnie z przepisami, potrącenie jest wykluczone w dwóch przypadkach:

  1. Gdy wierzyciel stał się dłużnikiem dłużnika po dniu otwarcia postępowania.
  2. Gdy wierzyciel nabył wierzytelności powstałe przed otwarciem postępowania drogą przelewu lub indosu po jego otwarciu.

Poza tymi przypadkami potrącenie jest możliwe, np. gdy wzajemne zobowiązania obu stron powstały przed otwarciem restrukturyzacji lub po tym dniu.

Sporne interpretacje przepisów

Nie ma zgodności co do tego, czy zakaz dotyczy wyłącznie potrącenia jednostronnego (zgodnie z kodeksem cywilnym), czy także potrącenia umownego. Różnice te wynikają z różnych celów przypisywanych przepisom: niektórzy autorzy wskazują na ochronę majątku dłużnika, inni zaś podkreślają konieczność równego traktowania wierzycieli.

Zakaz ustanawiania nowych hipotek i zastawów

W trakcie sądowych postępowań restrukturyzacyjnych niemożliwe jest obciążenie majątku dłużnika nową hipoteką lub zastawem w celu zabezpieczenia długów powstałych przed otwarciem postępowania. Wyjątek stanowią przypadki, gdy zgodę wyrażą rada wierzycieli lub sędzia-komisarz, a wierzytelność nie jest objęta układem.

Wyjątki od zakazu

Ustanowienie hipoteki lub zastawu będzie skuteczne tylko w sytuacjach wyjątkowych, np. gdy wniosek o wpis został złożony co najmniej 6 miesięcy przed otwarciem postępowania, a wpis został dokonany już po jego otwarciu.

Co ważne, zakaz ten nie obowiązuje w trakcie postępowania o zatwierdzenie układu – w takich przypadkach hipoteki i zastawy mogą być skutecznie ustanawiane.

Podsumowanie

Postępowania restrukturyzacyjne nakładają istotne ograniczenia na wierzycieli, ograniczając ich możliwość wypowiadania kluczowych umów, potrącania wzajemnych roszczeń czy ustanawiania zabezpieczeń. Celem tych regulacji jest ochrona przedsiębiorstwa dłużnika oraz stworzenie warunków do spłaty wszystkich wierzycieli.

Warto jednak pamiętać, że przepisy te nie pozbawiają wierzycieli narzędzi ochrony ich interesów. Skorzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej może pozwolić na lepsze wykorzystanie dostępnych możliwości i zminimalizowanie strat związanych z ograniczeniami wynikającymi z prawa restrukturyzacyjnego.

Jesteś wierzycielem dłużnika w restrukturyzacji i potrzebujesz wsparcia? Skorzystaj ze wsparcia TKW Kancelaria Radców Prawnych. 

Nasza kancelaria skutecznie reprezentuje zarówno przedsiębiorstwa będące w trakcie restrukturyzacji, a także doradza wierzycielom, tak by odzyskali swoje środki w jak najwyższym stopniu.

Dzięki wieloletniemu doświadczeniu oraz indywidualnemu podejściu do każdej sprawy, prawnicy TKW zapewniają:

  • Analizę sytuacji prawnej wierzyciela – w tym ocenę możliwości odzyskania środków i zabezpieczenia interesów w trakcie restrukturyzacji
  • Zgłaszanie zastrzeżeń w toku postępowania restrukturyzacyjnego 
  • Reprezentację na zgromadzeniach wierzycieli 
  • Oddawanie głosu w systemie KRZ 
  • Reprezentację wierzyciela w toku postępowania restrukturyzacyjnego 

Jeśli szukasz kancelarii, która nie tylko pomoże Ci zrozumieć zawiłości prawa restrukturyzacyjnego, ale także skutecznie zadba o Twoje interesy, TKW Tkaczyk Kopeć Wrembel to doskonały wybór. Skontaktuj się już dziś, aby uzyskać profesjonalną pomoc i wsparcie.