Odpowiedzialność odszkodowawcza członków organów spółek kapitałowych – co warto wiedzieć?

Szkoda wyrządzona spółce

autor: TKW Kancelaria 

data publikacji: 20.12.2024 r. 

Odpowiedzialność odszkodowawcza członków organów spółek kapitałowych – co warto wiedzieć?

Członkowie organów spółek kapitałowych, takich jak zarząd czy rada nadzorcza, ponoszą szczególną odpowiedzialność za swoje działania. Jakie są zasady tej odpowiedzialności i jak można się przed nią zabezpieczyć? Sprawdź kluczowe informacje.

Zasady odpowiedzialności członków organów spółek

Domniemanie winy

Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych (KSH) członkowie organów ponoszą odpowiedzialność na zasadzie domniemania winy. To oznacza, że w przypadku powstania szkody w spółce, to nie ona musi udowadniać niewłaściwość działań członka organu – to on musi wykazać swoją niewinność. Jest to istotna różnica w porównaniu do ogólnych zasad odpowiedzialności cywilnej.

Zasada pełnego naprawienia szkody

Członek organu zobowiązany jest do naprawienia szkody w pełnym zakresie. W praktyce oznacza to konieczność wypłaty odszkodowania pokrywającego całe straty poniesione przez spółkę. Choć prawo przewiduje różne formy naprawienia szkody, napięcia w relacjach wewnętrznych mogą utrudniać dalszą współpracę.

Działanie w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego

Członkowie organów, podejmując decyzje w oparciu o dostępne dane, analizy i opinie ekspertów, mogą bronić swoich działań, powołując się na działanie w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego. Jeśli jednak ich działania wykraczają poza kompetencje ustawowe lub statutowe, narażają się na poważniejsze konsekwencje.

Solidarna odpowiedzialność

W sytuacji, gdy szkoda wynika z decyzji kilku członków organu, odpowiadają oni solidarnie. Podział obowiązków wewnątrz organu nie uwalnia poszczególnych osób od odpowiedzialności, ale może komplikować wewnętrzne rozliczenia.

Jak członkowie organów mogą chronić się przed odpowiedzialnością?

Dokumentowanie działań

Każda podjęta decyzja powinna być starannie udokumentowana, a jej podstawy oparte na analizach, danych i opiniach specjalistów. Taka dokumentacja może stanowić kluczowy dowód w przypadku sporu.

Konsultacje z ekspertami

Współpraca z prawnikami, doradcami podatkowymi czy audytorami umożliwia podejmowanie świadomych i przemyślanych decyzji. Eksperckie wsparcie jest także dowodem na dochowanie należytej staranności.

Działanie lojalne i w interesie spółki

Członkowie organów powinni działać w sposób lojalny, zawsze stawiając interes spółki na pierwszym miejscu. Konflikt interesów lub działania sprzeczne z dobrem spółki mogą prowadzić do odpowiedzialności.

Polisa D&O

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej członków organów (D&O) to skuteczna forma ochrony przed finansowymi konsekwencjami działań zarządu i rady nadzorczej. Polisa ta obejmuje m.in. pokrycie kosztów odszkodowań czy procesów sądowych.

Unikanie przekraczania kompetencji

Każda decyzja powinna być podejmowana w granicach kompetencji określonych ustawą lub statutem spółki. Przekroczenie tych granic zwiększa ryzyko odpowiedzialności.

Jasny podział obowiązków

Choć podział obowiązków w organie nie zwalnia z odpowiedzialności, przejrzystość w tym zakresie ogranicza ryzyko błędów i chaosu decyzyjnego.

Jak zadbać o ochronę członków organów? – Rekomendacja kancelarii prawnej

Odpowiedzialność członków organów spółek kapitałowych to poważna kwestia, dlatego warto zadbać o odpowiednie zabezpieczenia. Profesjonalne wsparcie prawne oferuje kancelaria TKW Tkaczyk Kopeć Wrembel, specjalizująca się w obsłudze spółek kapitałowych. Eksperci TKW pomogą w:

  • analizie ryzyk związanych z pełnieniem funkcji w organach spółki,
  • przygotowaniu odpowiednich regulaminów i procedur,
  • uzyskaniu optymalnej polisy D&O,
  • wsparciu w sporach sądowych i negocjacjach.

Skorzystanie z pomocy profesjonalistów to inwestycja w bezpieczeństwo i spokój członków zarządu oraz rady nadzorczej.

Podsumowanie

Pełnienie funkcji członka organu spółki kapitałowej wiąże się z odpowiedzialnością, której nie można bagatelizować. Jednak dzięki odpowiednim zabezpieczeniom, konsultacjom i przemyślanym działaniom, można skutecznie minimalizować ryzyko. Warto działać świadomie i korzystać z pomocy doświadczonych ekspertów, aby chronić swoje interesy i działać na rzecz rozwoju spółki.