Cash Flow w Restrukturyzacji: Zarządzanie Przepływami Pieniężnymi

Przegląd i analiza historycznych przepływów pieniężnych

Jest to działanie polegające na badaniu i interpretowanie danych dotyczących przepływów gotówkowych w firmie. Pozwala na zrozumienie źródła pochodzenia środków finansowych oraz ich wydatkowania w określonych okresach w przeszłości. 

        ◦ Identyfikacja problemów z płynnością

Jest kluczowa dla zrozumienia potencjalnych problemów finansowych, takich jak np. zbyt niskie generowanie gotówki z działalności, a to z kolei może prowadzić do kolejnych wniosków, jak zbyt niska marża, zbyt duże koszty, czy brak stałych wpływów, a jedynie operowanie na nieregularnych wpływach do firmy. 

        ◦ Porównanie prognoz z rzeczywistością

 Proces, który polega na porównaniu wykonanych wcześniej prognoz dotyczących przepływów pieniężnych (cashflow) z tzw. „twardymi danymi”, które zostały faktycznie zrealizowane. Innymi słowy, weryfikujemy, czy nasze przewidywania, co do tego ile zarobiła firma, a ile wydała są precyzyjne. 

Tworzenie prognoz cash flow

Pamiętajmy, że cash flow to po prostu „przepływ gotówki”. Natomiast, proces polegający na tworzeniu przyszłych przepływów gotówkowych w przedsiębiorstwie, to prognozy cash flow. Prognoza polega na oszacowaniu, na podstawie danych, ile przedsiębiorstwo zarobi i wyda w danym okresie w przyszłości. 

Tworzenie prognoz cash flow, to proces wieloetapowy, który obejmuje następujące kroki: 

1. 1. Zbieranie danych historycznych: Analiza przeszłych przepływów gotówki, aby zidentyfikować trendy i sezonowość.
   2. Przygotowanie założeń: Określenie kluczowych założeń, takich jak tempo wzrostu sprzedaży, koszty produkcji, inwestycje itp.
   3. Prognozowanie przychodów: Oszacowanie przyszłych przychodów na podstawie analizy rynku, trendów branżowych i innych czynników.
   4. Prognozowanie kosztów: Oszacowanie przyszłych kosztów, zarówno stałych jak i zmiennych.
   5. Prognozowanie inwestycji: Oszacowanie nakładów inwestycyjnych na nowe projekty, maszyny itp.
   6. Prognozowanie finansowania: Oszacowanie potrzeb finansowych i źródeł ich pokrycia.

• Stworzenie zestawienia przepływów pieniężnych: Opracowanie zestawienia, które prezentuje przewidywane przepływy gotówki z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej.        

◦ Scenariusze restrukturyzacyjne

Do typowych scenariuszy można zaliczyć: 

• Restrukturyzacja w celu poprawy płynności finansowej

Warto zastosować w przypadku: 

Rekomendowana w przypadku występowania nadmiernego zadłużenia krótkoterminowego, opóźnień w płatnościach wobec kontrahentów, czy innych bieżących zobowiązań, w tym wierzytelności o charakterze publicznoprawnym. 

Działania, które należy rozważyć: 

Podjęcie negocjacji z wierzycielami w celu zmiany warunków kredytowania, w tym odroczenia płatności, wydłużenia harmonogramu lub wprowadzenia tzw. „wakacji kredytowych” oraz skrócenie cyklu płatniczego poprzez przyspieszenie ściągania wymagalnych zobowiązań od kontrahentów. 

• Restrukturyzacja w celu zwiększenia rentowności

Warto zastosować w przypadku: 

Rekomendowana

 w przypadku występowania niskich marży na produkcie, czy usłudze, wysokich kosztów stałych oraz spadku sprzedaży. 

Działania, które należy rozważyć: 

Zmniejszenie zatrudnienia w firmie, co pozwoli na redukcję kosztów stałych. Zwiększenie marży poprzez podniesienie ceny usług, czy produktów (uwaga! Działania tego typu wymagają dobrego wyczucia i znajomości rynku). Można rozważyć też poprawę jakości usług, czy produktu, żeby stał on się bardziej konkurencyjny. 

• Restrukturyzacja w celu zmiany skali działalności

Warto zastosować w przypadku: 

Zbyt szybkiego wzrostu działalności, który przekracza moce produkcyjne lub możliwości finansowe firmy. 

Działania, które należy rozważyć: 

Zmniejszenie skali działalności i skupienie się na najbardziej dochodowych segmentach rynku. Często, jedna usługa, czy produkt przynosi firmie ponad 80% wszystkich jej przychodów. 

• Restrukturyzacja w celu zmiany profilu działalności

Warto zastosować w przypadku: 

Gwałtownych zmian na rynku i potrzebie dostosowania się do nich. Wprowadzenie nowych technologii, które skutkują utratą konkurencyjności. 

Działania, które należy rozważyć: 

Wprowadzenie nowych produktów, a także ich dystrybucja poprzez nowe kanały sprzedażowe. 

        ◦ Optymistyczne vs. pesymistyczne prognozy 

Prognozy optymistyczne opierają się na założeniu, że wszelkie działania związane z postępowaniem naprawczym przyniosą zamierzony efekt, pozytywny dla danego przedsiębiorstwa. Zakładają przede wszystkim szybki wzrost sprzedaży usług, czy produktów, skuteczne optymalizacje procesów, które wpłyną na zwiększenie marży, czy sprawną redukcję zadłużenia. Nie uwzględniają tzw. „czarnych łabędzi”, czyli zdarzeń, których w żaden sposób nie można przewidzieć, a które wpłyną negatywnie na funkcjonowanie firmy. 

Prognozy pesymistyczne opierają się na założeniu, że wszystkie czynniki zewnętrzne i wewnętrzne będą działały na niekorzyść firmy. Przede wszystkim zakładają spadek sprzedaży, wzrost kosztów produkcji, pogorszenie koniunktury, negatywny wpływ legislacyjny. 

Strategie zarządzania cash flow

Zarządzanie przepływami pieniężnymi (cash flow), to nieodzowny element każdego procesu restrukturyzacyjnego. Mądre zarządzanie spowoduje utrzymanie płynności gotówkowej, a to z kolei przełoży się na sprawne wdrożenie planu naprawczego i wszystkich środków naprawczych. 

Zarządzanie cyklem operacyjnym

Cykl operacyjny to okres, jaki upływa od momentu poniesienia kosztu wyprodukowania produktu, bądź stworzenia usługi do momentu otrzymania za nią zapłaty od klienta. 

Jak skrócić cykl operacyjny?

1. Zarządzanie zapasami:
   • Optymalizacja poziomów zapasów: Zastosowanie systemów zarządzania zapasami (np. Just-in-time), aby minimalizować koszty magazynowania i uniknąć nadmiernych zapasów.
   • Dokładne prognozowanie popytu na dany produkt, czy usługę: prognozy pomogą uniknąć niedoborów i nadwyżek towarów.
2. Przyspieszenie produkcji:
   • Automatyzacja procesów: Zastosowanie nowoczesnych technologii, aby przyspieszyć proces produkcji i zmniejszyć ilość odpadów.
   • Usprawnienie przepływu informacji: Szybka wymiana informacji między różnymi działami przedsiębiorstwa.
3. Przyspieszenie sprzedaży:
   • Skrócenie czasu realizacji zamówień: Optymalizacja procesów obsługi zamówień.
   • Rozszerzenie kanałów dystrybucji: Dotarcie do większej liczby klientów.
4. Przyspieszenie ściągania należności:
   • Efektywna windykacja: Wprowadzenie skutecznych procedur windykacji, monitorowanie terminowości płatności.
   • Uproszczenie procedur płatności: Zastosowanie elektronicznych form płatności (warto dodać, że nie jest to jeszcze standardem). 

Zwiększanie przychodów a zmniejszanie kosztów

Zwiększanie przychodów i zmniejszanie kosztów to podstawowa strategia stosowana w ramach naprawy przedsiębiorstwa w celu zwiększenia przepływów gotówki (cash flow). 

Zwiększanie przychodów

• Nowe produkty i usługi: Wprowadzenie na rynek nowych produktów lub usług, które zaspokoją potrzeby klientów i zwiększą sprzedaż, co jednak często będzie związane z wysokimi kosztami. 
• Ekspansja na nowe rynki: Poszukiwanie nowych rynków zbytu, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Aktualnie mamy bardzo przyjazne środowisko do rozpoczęcia eksportowania swoich usług i produktów. 
• Cross-selling i up-selling: Sprzedaż dodatkowych produktów obecnym klientom.

Zmniejszanie kosztów

• Redukcja kosztów stałych: Zmniejszenie wynajmu, kosztów energii, kosztów administracyjnych.
• Optymalizacja kosztów zmiennych: Negocjacje z dostawcami, standaryzacja procesów, eliminacja zbędnych wydatków.
• Outsourcing: Wydzielanie zadań poza struktury firmy, celem oszczędności (nie trzeba trzymać danego stanowiska w przedsiębiorstwie). 

Wpływ restrukturyzacji na przepływy pieniężne

Należy pamiętać, że restrukturyzacja przedsiębiorstwa to proces, który w krótszym terminie może obciążać płynność finansową, jednak po tym okresie, gdy restrukturyzacja zakończy się sukcesem, firma ma dużą szansę na całkowitą naprawę i znaczące zwiększenie płynności finansowej. 

Do krótkoterminowych obciążeń należy zaliczyć przede wszystkim koszty restrukturyzacji oraz czasowy spadek przychodów.

Kluczowe czynniki wpływające na przepływy pieniężne podczas restrukturyzacji

• Skala restrukturyzacji: Im większa skala, tym większe mogą być koszty i tym dłuższy czas może być potrzebny na osiągnięcie pozytywnych efektów.
• Szybkość realizacji: Im szybciej zostaną wdrożone działania naprawcze,, tym szybciej można oczekiwać poprawy przepływów pieniężnych.
• Elastyczność organizacji: Zdolność organizacji do szybkiego dostosowania się do nowych warunków jest kluczowa dla sukcesu restrukturyzacji.

Długoterminowe korzyści to zwiększenie przepływów pieniężnych, uwolnienie środków z inwestycji nieefektywnych oraz poprawą wiarygodności kredytowej. 

Nowe źródła przychodów po restrukturyzacji

Restrukturyzacja, to nie tylko remedium na istniejące problemy, ale jest również szansą na nowe drogi rozwoju. 

Przykłady nowych źródeł przychodów

• Produkty uzupełniające: Oferowanie produktów lub usług, które uzupełniają istniejącą ofertę.
• Usługi dodatkowe: Świadczenie dodatkowej wartości dla istniejących klientów.
• Subskrypcje: Wprowadzenie modelu subskrypcyjnego, np. dostęp do platformy online, regularne dostawy produktów.
• Licencjonowanie technologii: Sprzedaż licencji na własne technologie lub patenty.
•  

Rola cash flow w podejmowaniu decyzji

Na podstawie cash-flow podejmowane są często najważniejsze decyzje dla przyszłości firmy. Właściciel przedsiębiorstwa na jej podstawie może przede wszystkim podjąć decyzje dotyczące inwestycji, finansowania, kosztów, struktury kapitału oraz aktywów. 

Decyzje inwestycyjne a płynność finansowa

Decyzje inwestycyjne bez wątpienia zależne są od płynności finansowej firmy. Można wskazać, że to dwa kluczowe elementy działalności każdego przedsiębiorstwa, która oddziaływają na siebie. Inwestycje są bowiem niezbędne do rozwoju danej firmy, natomiast ich nadmiar (tzw. przeinwestowanie) może negatywnie wpłynąć na płynność finansową, czyli zdolność firmy do regulowania swoich zobowiązań w terminie. 

Wpływ cash flow na decyzje strategiczne

Przepływy pieniężne są jak kompas dla każdej firmy. Pomagają określić, jakie działania są możliwe, a jakie są poza zasięgiem. Ważne jest więc, żeby każda decyzja strategiczna była podejmowana z uwzględnieniem aktualnej i prognozowanej sytuacji finansowej firmy. Do takich fundamentalnych decyzji strategicznych zaliczamy: 

• Inwestycje 
• Rozwój 
• Dywersyfikacja 
• Akwizycje 
• Wydatkowanie bieżących środków lub zaciąganie nowych zobowiązań