Skarga Pauliańska: Ratunek dla Wierzycieli w Sytuacjach Nieuczciwych Transakcji

skarga pauliańska

autor: Radca Prawny Joanna Wrembel

data publikacji: 4.10.2023 r. 

Skarga Pauliańska: Ratunek dla Wierzycieli w Sytuacjach Nieuczciwych Transakcji

W dzisiejszym, coraz bardziej zglobalizowanym świecie, transakcje handlowe oraz umowy są częścią naszego codziennego życia. Jednakże, nie zawsze wszystko idzie zgodnie z planem, a strony umów często próbują znaleźć luki w prawie, aby uniknąć swoich zobowiązań wobec wierzycieli. Jednym z narzędzi, które pomaga w ochronie interesów wierzycieli, jest skarga pauliańska.

Czym jest skarga pauliańska?

Skarga Pauliańska, to instytucja prawnicza mająca na celu ochronę wierzycieli przed nieuczciwymi praktykami dłużników. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „pauliana,” które oznacza „pauliański.” Skarga ta umożliwia wierzycielom dochodzenie swoich roszczeń wobec osób trzecich, które podjęły działania zmierzające do zubożenia dłużnika w celu uniknięcia spełnienia swoich zobowiązań.

Cele Skargi Pauliańskiej

Głównym celem skargi pauliańskiej jest przywrócenie stanu rzeczy, w którym wierzyciel miałby możliwość zaspokojenia swoich roszczeń z majątku dłużnika, gdyby nie doszło do nieuczciwego działania. Innymi słowy, skarga ta daje wierzycielom narzędzie do odzyskania utraconych środków lub majątku, który mógł zostać przeniesiony na osobę trzecią w celu uniknięcia spłaty długu.

Warunki Skargi Pauliańskiej

Uzyskanie przez osobę trzecią korzyści majątkowej wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli daje każdemu wierzycielowi prawo żądania uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.

Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności.

Należy pamiętać, że istnieje domniemanie, że osoba trzecia wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli w sytuacji, gdy dłużnik wyzbył się majątku na rzecz osoby bliskiej lub przedsiębiorcy pozostającego z nim w stałych stosunkach gospodarczych. W takiej sytuacji na wierzycielu nie będzie spoczywał ciężar udowodnienia, że osoba taka wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

W przypadku, gdy dłużnik wyzbywa się majątku na rzecz osoby trzeciej poprzez czynność prawną nieodpłatną powodującą pokrzywdzenie wierzycieli każdy wierzyciel ma prawo żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Żądanie uznania czynności prawnej za bezskuteczną wobec wierzyciela kieruje się przeciwko osobie, która odniosła korzyść z takiej czynności dokonanej przez dłużnika. W takiej sytuacji pozew ze skargi pauliańskiej należy złożyć przeciwko tej osobie lub jej spadkobiercom.

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, wierzyciel ma prawo do złożenia skargi pauliańskiej w ciągu 5 lat od daty dokonania czynności, która wyrządziła szkodę wierzycielowi.

Osoba trzecia, która odniosła korzyść wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika, ma możliwość uniknięcia odpowiedzialności wobec wierzyciela, który żąda uznania czynności za bezskuteczną, pod warunkiem spełnienia jednej z dwóch przesłanek:

  1. Wskaże wierzycielowi majątek dłużnika wystarczający do jego zaspokojenia,
  2. Samodzielnie zaspokoi roszczenie wierzyciela wobec dłużnika.

Podsumowanie

Skarga Pauliańska stanowi ważne narzędzie w rękach wierzycieli, którzy próbują odzyskać swoje środki w przypadku nieuczciwych praktyk dłużników. To mechanizm, który wspomaga ochronę interesów wierzycieli i pomaga przywrócić sprawiedliwość w przypadku prób uniknięcia spłaty długu. Jednak warto zaznaczyć, że skarga ta wymaga udowodnienia szkodliwego zamiaru i nieuczciwych działań, co sprawia, że jej zastosowanie jest odpowiednio kontrolowane i analizowane przez sąd. Skarga Pauliańska to ważne narzędzie w systemie prawnym, które pomaga w utrzymaniu uczciwości i sprawiedliwości w dziedzinie transakcji i umów handlowych.