autor: Radca Prawny Andrzej Kopeć
data publikacji: 12.03.2025 r.
W obliczu wyzwań gospodarczych coraz więcej przedsiębiorców rozważa restrukturyzację jako drogę wyjścia z trudnej sytuacji finansowej. Doświadczenie pokazuje jednak, że pewne powszechne błędy mogą znacząco obniżyć skuteczność tego procesu. Niniejszy artykuł przedstawia siedem najczęstszych pułapek, których przedsiębiorcy powinni unikać podczas postępowania restrukturyzacyjnego.
Skuteczna restrukturyzacja wymaga odpowiedniego czasu. Przedsiębiorcy często zwlekają z podjęciem decyzji o rozpoczęciu postępowania restrukturyzacyjnego, licząc na samoistną poprawę sytuacji finansowej. Warto podkreślić, że narzędzia restrukturyzacyjne są najbardziej efektywne wtedy, gdy firma wykazuje pierwsze symptomy problemów, a nie gdy znajduje się już na skraju upadłości.
Przykładem może być przypadek średniej wielkości producenta w branży meblarskiej, który zainicjował proces restrukturyzacji dopiero po zajęciu majątku przez komornika. W rezultacie udało się uratować jedynie około 30% wartości przedsiębiorstwa, podczas gdy wcześniejsza interwencja mogłaby pozwolić na zachowanie nawet 80% biznesu.
Praktyki polegające na transferowaniu aktywów do podmiotów powiązanych lub osób trzecich przed rozpoczęciem restrukturyzacji stanowią poważne naruszenie przepisów prawa. Współczesne narzędzia nadzoru sądowego umożliwiają efektywne śledzenie przepływów finansowych i wykrywanie nieprawidłowości.
Należy pamiętać, że działania tego typu mogą skutkować nie tylko fiaskiem procesu restrukturyzacyjnego, ale również odpowiedzialnością karną. Podstawą sukcesu w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest przejrzystość i współpraca z wierzycielami, a nie próby obejścia systemu.
Restrukturyzacja to proces wielowymiarowy, wykraczający znacznie poza samo zmniejszenie obciążeń finansowych. Kluczowym elementem jest opracowanie kompleksowego i realistycznego planu naprawczego, który precyzyjnie określi kierunki transformacji biznesowej.
Plan powinien uwzględniać modyfikację modelu biznesowego, optymalizację struktury kosztów oraz strategię rozwoju na nowych rynkach. Brak dogłębnej analizy przyczyn problemów oraz jasno zdefiniowanych działań naprawczych znacząco obniża szanse powodzenia całego procesu.
Kapitał ludzki stanowi fundamentalny zasób przedsiębiorstwa, szczególnie w kontekście procesów naprawczych. Nieodpowiednia komunikacja z pracownikami lub całkowity jej brak prowadzi do niepewności, pogorszenia atmosfery w organizacji oraz odpływu kluczowych specjalistów.
Zaleca się wdrożenie strategii komunikacyjnej, która w transparentny sposób przedstawi zespołowi cele procesu restrukturyzacyjnego oraz jego potencjalne konsekwencje. Pracownicy, którzy rozumieją kontekst zmian, częściej angażują się w proces naprawczy, stając się istotnym czynnikiem sukcesu restrukturyzacji.
W erze cyfrowej informacje o sytuacji finansowej przedsiębiorstwa szybko stają się dostępne publicznie. Próby utajnienia procesu restrukturyzacyjnego zwykle prowadzą do niekontrolowanego obiegu informacji, który może zaszkodzić relacjom z klientami.
Rekomenduje się opracowanie przemyślanej strategii komunikacyjnej, która przedstawi restrukturyzację jako zaplanowany proces transformacji, a nie desperacką próbę ratowania przedsiębiorstwa. Zaufanie klientów stanowi wartość niematerialną, która bezpośrednio przekłada się na wyniki finansowe, dlatego wymaga szczególnej ochrony w okresie zmian.
Polski system prawny oferuje różnorodne instrumenty restrukturyzacyjne, w tym postępowanie sanacyjne, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe czy układ częściowy. Każda z tych procedur ma specyficzne zastosowanie i zróżnicowany wpływ na działalność operacyjną podmiotu.
Błędny dobór instrumentu restrukturyzacyjnego może skutkować nieadekwatnym poziomem ochrony przed wierzycielami lub nadmierną ingerencją w zarządzanie przedsiębiorstwem. Przykładowo, firma technologiczna, która zdecydowała się na procedurę sanacyjną zamiast przyspieszonego postępowania układowego, doświadczyła istotnego odpływu kluczowych klientów w wyniku zmniejszonej autonomii zarządczej.
Poszukiwanie oszczędności w zakresie profesjonalnego doradztwa prawnego i finansowego jest zrozumiałe w kontekście trudności finansowych, jednak takie podejście może okazać się krótkowzroczne. Kompleksowe wsparcie zespołu ekspertów – obejmującego prawników, doradców finansowych oraz specjalistów restrukturyzacyjnych – stanowi istotny czynnik powodzenia procesu.
Koszty profesjonalnego doradztwa należy postrzegać jako inwestycję, która może uchronić przedsiębiorstwo przed znacznie poważniejszymi stratami wynikającymi z niewłaściwie przeprowadzonego procesu restrukturyzacyjnego.
Nieudane postępowanie restrukturyzacyjne może prowadzić do upadłości przedsiębiorstwa i likwidacji jego majątku. Brak zatwierdzenia układu przez wierzycieli często skutkuje przejściem do procedury upadłościowej, co wiąże się z utratą kontroli nad przedsiębiorstwem. W takiej sytuacji kluczowe staje się zabezpieczenie interesów zarówno przedsiębiorcy, jak i wierzycieli poprzez transparentne podejście do procesu likwidacyjnego.
Warto podkreślić, że nawet w przypadku niepowodzenia procesu restrukturyzacyjnego, dobrze przygotowana dokumentacja i uczciwe podejście do wierzycieli mogą złagodzić negatywne konsekwencje prawne dla zarządzających. Zatwierdzenie układu jest kluczowym momentem w całym procesie, od którego zależy przyszłość przedsiębiorstwa.
Mimo że postępowanie restrukturyzacyjne ma na celu ratowanie przedsiębiorstwa, proces ten niesie ze sobą również pewne negatywne konsekwencje. Przede wszystkim może prowadzić do tymczasowego osłabienia pozycji rynkowej firmy wskutek niepewności wśród kontrahentów i klientów. Część partnerów biznesowych może wstrzymać współpracę do czasu zatwierdzenia układu i stabilizacji sytuacji.
Restrukturyzacja często wiąże się również z redukcją zatrudnienia, co może negatywnie wpłynąć na morale pozostałych pracowników oraz utratę części know-how. Przedsiębiorstwa w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego doświadczają również trudności w pozyskiwaniu nowego finansowania, co ogranicza możliwości inwestycyjne i rozwojowe.
Dodatkowo, długotrwały proces restrukturyzacyjny może prowadzić do utraty przewagi konkurencyjnej, szczególnie w dynamicznie rozwijających się branżach. Nawet po zatwierdzeniu układu, przedsiębiorstwo przez długi czas funkcjonuje z ograniczonymi zasobami finansowymi, co wpływa na jego elastyczność operacyjną.
Prawidłowo przeprowadzona restrukturyzacja może stanowić skuteczne narzędzie transformacji biznesowej i uchronić przedsiębiorstwo przed upadłością. Kluczowymi elementami tego procesu są: szybkość reakcji, transparentność, strategiczne planowanie oraz profesjonalne wsparcie doradcze.
Kancelaria Radców Prawnych Tkaczyk Kopeć Wrembel specjalizuje się w kompleksowej obsłudze postępowań restrukturyzacyjnych, łącząc gruntowną wiedzę prawną z pragmatycznym podejściem biznesowym. Zespół kancelarii z powodzeniem przeprowadził przez procesy restrukturyzacyjne liczne podmioty gospodarcze – od małych spółek po średniej wielkości przedsiębiorstwa produkcyjne.
Oferta kancelarii obejmuje pełne spektrum usług restrukturyzacyjnych: od pogłębionej analizy sytuacji finansowej, przez dobór optymalnej ścieżki restrukturyzacyjnej, reprezentację w postępowaniach sądowych, po negocjacje z wierzycielami. Doradcy kancelarii wspierają również przedsiębiorców w opracowaniu planu naprawczego, który zyska akceptację zarówno sądu, jak i wierzycieli, co znacząco zwiększa szanse na zatwierdzenie układu.
Przedsiębiorcy doświadczający problemów z płynnością finansową lub dostrzegający symptomy pogarszającej się kondycji biznesu powinni rozważyć konsultację z zespołem specjalistów, którzy pomogą ocenić sytuację i zaproponować rozwiązania dostosowane do indywidualnych potrzeb. W procesie restrukturyzacji czas odgrywa kluczową rolę – wczesna interwencja znacząco zwiększa szanse na skuteczną transformację biznesu i pomyślne zatwierdzenie układu.